กลยุทธ์สยบมหาอำนาจ (15) : กลยุทธ์ดูไฟชายฝั่งในการรวมภาคเหนือ กลยุทธ์ที่ 9 ของ 36 กลยุทธ์ ได้ว่าในเรื่องของกลยุทธ์ ดูไฟชายฝั่ง กลยุทธ์นี้มีความหมายว่า เมื่อประสบกับภาวะที่ข้าศึกแตกแยกวุ่นวายปั่นป่วนอย่างหนัก พึงรอให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างสงบ หากข้าศึกใช้ความป่าเถื่อนแก่กัน ต่างพิพากเข่นฆ่ากัน แนวโน้มก็จักพาไปสู่ความวินาศเอง ในเวลาเยี่ยงนี้จำต้องปฏิบัติให้คล้อยตามการเปลี่ยนแปลงของสภาพข้าศึก ตระเตรียมไว้ก่อนล่งหน้า เพื่อดำเนินการให้สอดคล้องกับสภาพการณ์ชิงมาซึ่งชัยชนะโดยใช้การเปลี่ยน แปลงอย่างฉับพลันของทางฝ่ายข้าศึกให้เป็นประโยชน์นี้คือความหมายของคำว่า “คล้อยเพื่อเคลื่อนตาม คล้อยตามจึงเคลื่อน”
ใน “คัมภีร์อี้จิงว่าด้วยสงบ” ซึ่งก็คือกลอุบายที่ยึดถือการแปรผันของข้าศึก เปลี่ยนแปลงตามสภาพ เพื่อเอาประโยชน์อย่างหนึ่ง กลยุทธ์นี้เดิมมาจากตำราพิชัยสงคราม “ซุนจื่อ ว่าด้วยการศึก” ที่ว่า “ใช้ความสงบรอความปั่นป่วน ใช้ความเงียบรอความวุ่นวาย” ใน “บันทึกประวัติศาสตร์ ประวัติจางอี๋” ก็ได้บันทึกเรื่องของเปี้ยนจวงจื่อว่า “นังภูดูเสื่อกัดกัน” “ได้เสือ 2 ตัวเพียงดำเนินการครั้งเดียว” ซึ่งก็คล้ายคลึงกับกลยุทธ์นี้
ในสมัยสามก๊กในคราวที่โจโฉทำศึกทางภาคเหนือ อ้วนเสี้ยวได้ส่งกองทัพโจมตีโจโฉหลายครั้ง โจโฉจึงยกกองทัพใหญ่ไปตีคืนเป็นการตอบแทน อ้วนเสี้ยวจึงส่งอ้วนซงบุตรชายออกมารบ เตียวเลี้ยวกองทัพหน้าของโจโฉรบชนะอ้วนซง ทำให้อ้วนซงต้องหนีกลับเข้าเมือง อ้วนเสี้ยวซึ่งเจ็บป่วยอาการหนักเห็นบุตรชายรบแพ้ยิ่งโรคกำเริบ พูดไม่ได้ ได้เพียงชี้สั่งให้อ้วนซงรับตำแหน่งแทนตน อ้วนเสี้ยวจึงสิ้นใจไป นางเล่าซือภรรยาหลวงเห็นอ้วนเสี้ยวตายแล้ว จึงให้นำภรรยาน้อยทั้งห้า เอาออกมาสังหารและทำลายโฉมหน้าเพื่อตายไปแล้วอ้วนเสี้ยวจำไม่ได้และสังหาร ครอบครัวภรรยาทั้งหมด ป้องกันการแก้แค้น
อ้วนซงได้เป็นเจ้าเมืองกิจิ๋วแทนบิดา ป้องกันรักษาเมือง ฝ่ายอ้วนถำพี่ชายน้อยใจบิดาที่ไม่ยอมยกตำแหน่งให้ จึงยอมเข้าร่วมกับโจโฉ ขอให้โจโฉมาช่วยตีเมืองกิจิ๋ว โจโฉอาศัยโอกาสที่พี่น้องแตกกัน ยกกองทัพล้อมเมืองกิจิ๋วไว้ อ้วนซง อ้วนฮี นำกองทัพเข้าต่อสู้แต่สู้ไม่ได้ โจโฉสามารถยึดเมืองกิจิ๋วได้ อ้วนซงและอ้วนฮีหนีไปได้
เมื่อโจโฉเข้าเมืองกิจิ๋วได้ โจผีบุตรชายโจโฉเข้าเมืองมาด้วย เกิดถูกใจนางเอียนสีภรรยาอ้วนฮี จึงเอามาเป็นภรรยา โจโฉแต่งเครื่องเซ่นไหว้อ้วนเสี้ยวร้องไห้รักเป็นอันมาก และกล่าวว่า ตนและอ้วนเสี้ยวเคยทำราชการกันมา เป็นเพื่อนกันมาแต่เก่าก่อน บัดนี้เพื่อนได้เสียชีวิตแล้วจึงเศร้าโศกเสียใจ ทำให้นายทหารสรรเสริญเป็นอันมาก เขาฮิวผู้ที่ทำให้วางแผนให้โจโฉได้รับชัยชนะ ทนงตนว่าเป็นบุคคลสำคัญ จึงถูกฆ่าตายโดยเคาทู
ด้านอ้วนถำ หลังจากที่โจโฉยึดเมืองกิจิ๋วได้ จึงไปรักษาเมืองเพงง่วนก๋วน โจโฉเรียกตัวไปทำราชการด้วย แต่อ้วนถำไม่ยอมไป ทำให้โจโฉยกกองทัพไปตีเมืองเพงง่วนก๋วน จับอ้วนถำประหารเสีย พร้อมกันนั้น โจโฉได้ยกกำลังปราบปรามหัวเมืองอีกหลายเมือง ได้เมืองขึ้นเป็นอันมาก
อ้วนซง อ้วนฮี หนีโจโฉไปอยู่กับกองซุนของ ณ เลียวต๋ง กองซุนของไม่วางใจสองคนนี้กลัวว่าจะสร้างความเดือดร้อนให้ตน จึงสั่งประหารและนำหัวมามอบให้โจโฉ เมื่อภาคเหนือสงบแล้ว ได้มีการขุดพบนกยูงสำริดตัวใหญ่ริมแม่น้ำเจียงโห โจโฉสั่งให้สร้างปราสาทขนาดใหญ่ขึ้น เรียกว่าปราสาทนกยูง และยกกองทัพกลับเมืองฮูโต๋
กลยุทธ์นี้สรุปได้ว่า “เมื่อข้าศึกเกิดความปั่นป่วนภายใน ให้รอดูการเปลี่ยนแปลงโดยสงบ ให้ข้าศึกเกิดความปั่นป่วน ก้าวไปสู่ความพินาศเอง ที่ว่า “ไฟ” ในกลยุทธ์นี้ ก็หมายถึงการบาดหมางภายในฝ่ายข้าศึก เช่นเกิดมีคนทรยศหรือไส้ศึก หรือความปั่นป่วน ในช่วงเวลานี้เอง การคอยสังเกตการณ์อยู่ด้วยความสงบ แล้วค่อยตักตวงเอาในภายหลังจึงเป็นกลยุทธ์ที่ดีที่สุด”