กำเนิดสาธารณรัฐจีน (2) อั่งซิวช้วนก่อการขบถขึ้นที่กวางสีโดยอ้างว่าเป็นพระโอรสองค์ที่ ๒ ของพระผู้เป็นเจ้าและเป็นพระอนุชาของพระเยซู ในชั้นต้น มีสมัครพรรคพวกเพียง ๓๐๐ กว่าคน แต่พอดีกวางตุ้งและกวางสีประสบทุพภิกขภัย ประกอบด้วยประชาชนไม่พอใจการแพ้ศึกอังกฤษกับต้องชดใช้เงินเป็นจำนวนมาก อีกทั้งอั่งซิ่วช้วนอ้างว่ากระทำเพื่อกู้เอกราชของจีน ซึ่งเสียแก่แมนจูไปและสั่งให้ไว้ผมยาวกับแต่งกายแบบราชวงศ์เหม็ง การขบถได้ขยายตัวอย่างรวดเร็ว กระทั่งเข้าตั้งนครหลวงขึ้นในนานกิงและยาตราเข้าตีเทียนสินประชิดกรุง ปักกิ่งราชวงศ์เซ็งจึงประกาศให้แต่ละเมืองตั้งกองทหารอาสาสู้ศึกซึ่งได้ผล เป็นอย่างดี ขณะเดียวกันภายในคณะอั่งซิวช้วน เกิดขัดแย้งและลอบทำร้ายกันขึ้น นายทหารต่างพากำลังไปตั้งตนเป็นอิสระ ทัพราชวงศ์เซ็งจึงมีโอกาสตั้งตัวและตีโต้ได้ จนสามารถปราบปรามลงเรียนร้อยลงใน พ.ศ. ๒๔๐๗ ซึ่งเป็นเวลานานถึง ๑๕ ปี และลุกลามไปทั่วถึง ๑๖ มลฑล
การล่มสลายไปของขบฏผมยาว ขบถผมยาวต้องสลายไปเพราะ
๑.นำเอาพิธีกรรมของคริสตศาสนามาให้ชาวจีนมาปฏิบัติอย่างหักโหม ไม่มีการสอนหลักธรรมของคริสต์ศาสนา
๒.มีแต่นักการทหารไม่มีนักปกครอง ทำตนเป็นกองโจรอยู่ตลอดเวลา
๓.เนื่องจากไม่มีระเบียบบริหารงานที่ดีต่างคนต่างสั่งงานและคอยระแวงกัน ที่สุดก็แตกกันเอง
๔.นามตำแหน่งและยศบรรดาศักดิ์เป็นแบบโจรก๊กใหญ่มากกว่าจะเป็นราชวงศ์ สิง่ท่าจะโฆษณาชักชวนได้ก็คือการแต่งตัวแบบจีนไว้ผมยาวและการกอบกู้เอกราช จีนแต่ต่อมาตนเองก็ชักลืมคำขวัญนี้ กลายเป็นการชิงราชสมบัติอย่างธรรมดาไป
สงครามจีน-อังกฤษฝรั่งเศส พ.ศ. ๒๓๙๙ ทหารเรือรบของราชวงศ์เช็ง ในน่านน้ำกวางตุ้ง ได้เข้าจับกุมชาวจีนที่ทำงานอยู่บนเรือรบของอังกฤษไป ๑๒ คน และมณฑลกวางสีก็มีการฆ่านักบาทหลวงชาวฝรั่งเศส การเจรจาไม่เป็นที่ตกลงกันได้โดยดี ปี พ.ศ. ๒๔๑๐ กองทัพอังกฤษฝรั่งเศสจึงเข้าตีกวางตุ้ง และพ.ศ. ๒๔๑๑ เข้าตีเทียนสินและปักกิ่ง วางเพลิงเผาพระราชอุทยานอีเม้งและก่อความพินาศแก่ของมีค่าในพระราชวังซึ่ง สะสมมาหลายร้อนปีสูญสิ้นไปหมด ที่สุดทูตรัสเซียทำหน้าที่ไกล่เกลี่ยได้ถือโอกาสขอปักปันเขตแดนใหม่โดยจีน ต้องเสียดินแดนภาคเหนือไปอีกมากมาย และต้องทำสัญญาอีกฉบับหนึ่งอันเกี่ยวกับกลุ่มอิสลามในมณฑลซินเกียงซึ่งจีน ต้องชดใช้เงินค่าเสียหายให้แก่รัสเซีย ๙ เหรียญล้านจีน และยกดินแดนให้แก่รัสเซียอีกหลายแห่งในปี พ.ศ. ๒๔๑๕
ญวนและริวกิว ญวนซึ่งบางก็ขึ้นกับจีน และบางครั้งก็ตั้งตนเป็นเอกราชนั้น มาใน พ.ศ.๒๔๐๕ ก็ถูกทัพฝรั่งเศสเข้ายึดครองอยู่บางแห่งและยอมอยู่ในอารักขาของฝรั่งเศส แต่ราชวงศ์เช็งไม่ยอมรับรองและเกิดสงครามขึ้นโดยทัพเรือฝรั่งเศสเข้าตีทัพ เรือเช็งที่น่านน้ำฮกเกี้ยน และทัพบกเข้าตีด่านเตียนนามมณฑลกวางสี แต่ทัพบกด้านนี้ถูกทัพเช็งตีล่าถอยไปและพอดีแม่ทัพฝรั่งเศสถึงแก่กรรมลง ต่างก็เลยตกลงทำสัญญาสงบศึกโดยจีนยอมรับรองสิทธิของฝรั่งเศสซึ่งมีอยู่ในญวน
เกาะริวกิวซึ่งเป็นของจีนมาแต่สมัย พ.ศ.๑๙๒๔ ต้องยกให้ญี่ปุ่นและชดใช้เงินหนึ่งล้านเหรียญ เพื่อให้ญี่ปุ่นถอนทหารออกจากไต้หวัน และรับรองริวกิวเป็นดินแดนของญี่ปุ่น
สงครามจีน-ญี่ปุ่น พ.ศ.๒๔๓๗ ภายในเกาหลีเกิดขบฏขึ้นและขอกำลังทัพราชวงศ์เช็งไปรักษาความสงบซึ่งญี่ปุ่น ก็ส่งไปบ้าง แล้วเกิดสงครามจีน-ญี่ปุ่นขึ้นในเกาหลี การรบครั้งนี้จีนจึงต้องทำสัญญาสงบศึกกับญี่ปุ่นโดยยอมรับรองความเป็นเอกราช ของเกาหลี ยกเกาะไต้หวักหมู่เกาะเพงฮูและแหลมเลียวตุงให้ญี่ปุ่น ชดใช้ค่าสงคราม ๒๐๐ ล้านเหรียญจีน และเปิดเมืองท่าให้ญี่ปุ่น ๕ เมืองยอมกับให้ญี่ปุ่นมีสิทธิเดินเรือในแม่น้ำของจีนแต่เนื่องจากรัสเซียคัด ค้านอย่างหนักในเรื่องญี่ปุ่นขอยึดแหลมเลียวตุง ญี่ปุ่นจึงต้องคืนให้จีน แต่ขอเงินชดใช้อีก ๓๐ ล้านเหรียญจีน