วัดพุทธสมัยสามก๊ก ในสมัยสามก๊กเมื่อกองทัพ 18 หัวเมืองได้ยกทัพเข้ามาประชิดด่านเมืองลกเอี๋ยง ตั๋งโต๊ะทรราชย์ผู้มักใหญ่ใฝ่สูงได้ตัดสินใจย้ายเมืองหลวง เพื่อที่จะหนีกองทัพ 18 หัวเมือง โดยก่อนจะย้ายนั้น ได้สั่งให้ทหารของตัวออกปล้นสุสานหลวงและเผาบ้านเผาเมืองวัดวาอารามต่างๆมากมาย แต่เป็นที่น่ามหัศจรรย์ วัดม้าขาว หรือในภาษาจีนที่เรียกว่า วัดไป๋หม่าซื่อ รอดพ้นจากการถูกทำลายมาได้อย่างมหัศจรรย์ หลังจากเหตุการณ์ความวุ่นวายผ่านไป
ว่ากันว่าระหว่างที่โจโฉยกทัพออกมาช่วยพระเจ้าเหี้ยนเต้ที่กำลังทรงหนีลิฉุย กุยกี โจโฉก็เคยตั้งทัพอยู่ที่นี่โดยมีความเห็นว่าเป็นวัดที่ค่อนข้างเก่า โดยภายหลังจากที่อัญเชิญพระเจ้าเหี้ยนเต้กลับคืนเมืองฮูโต๋แล้วจึงได้สั่ง ให้เจ้าเมืองลกเอี๋ยงทำการบูรณะวัดแห่งนี้ขึ้นมาใหม่
ประวัติความเป็นมา
“ไป๋หม่าซื่อ” แปลว่า “วัดม้าขาว” ตั้งอยู่ในเมืองลั่วหยาง(อดีตเมืองหลวงสมัยราชวงศ์ฮั่น) มณฑลเหอหนาน สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าฮั่นมิ่งตี้ แห่งราชวงศ์ฮั่น ซึ่งครองราชย์ราว ค.ศ.46-63
ในอดีตมีตำนานบันทึกไว้ว่า เมื่อ ค.ศ.52 คืนหนึ่งพระเจ้าฮั่นมิ่งตี้ได้ทรงพระสุบิน(ฝัน)เห็นบุรุษที่มีกายดั่งทองคำ สูงราว 20 เมตร มีรัศมีสีขาวเปล่งประกายเรืองรองรอบตัว เหาะมาจากทางทิศตะวันตก วันรุ่งขึ้นจึงทรงเล่าพระสุบินนี้ให้ขุนนางผู้ใหญ่ฟัง “จงหู” ขุนนางคนหนึ่งจึงกราบทูลว่า “เป็นไปได้ที่พระองค์จะทรงพระสุบินถึงพรพุทธเจ้าที่มาจากอินเดีย”
จากนั้น หนึ่งปีต่อมา คือใน ค.ศ.53 จึงได้มีการส่งคณะทูต 18 คน ไปศึกษาพระพุทธศาสนาที่อินเดีย ผ่านไป 3 ปีคณะทูตก็ได้เดินทางกลับ พร้อมด้วยพระภิกษุ 2 รูป คือ พระกาศยปะมาตังคะ กับ พระธรรมรักษะ และคัมภีร์พระพุทธศาสนาส่วนหนึ่งด้วย โดยบรรทุกมาบนหลังม้าขาวตัวหนึ่ง
พระเจ้าฮั่นมิ่งตี้ทรงดีพระทัยมาก ดังนั้น ในปี ค.ศ.57 จึงได้โปรดให้สร้างวัดขึ้นที่ชานเมืองลั่วหยาง เพื่อเป็นที่เก็บพระคัมภีร์ และให้พระภิกษุทั้งสองรูปจำวัด แล้วพระราชทานนามให้ว่า “วัดม้าขาว” เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่ม้าขาวที่บรรทุกคัมภีร์มา
พระภิกษุทั้งสองได้ช่วยกันแปลพระคัมภีร์เป็นภาษาจีนหลายคัมภีร์ โดยพระกาศยปะมาตังคะ ได้แปลพระสูตรพุทธวจนะ 42 บท เป็นสูตรแรก วัดม้าขาวจึงกลายเป็นต้นกำเนิดและศูนย์กลางของพุทธศาสนามหายานในเมืองจีนมา นับแต่นั้น และยังถือว่าวัดม้าขาวเป็นวัดพุทธแห่งแรกในแผ่นดินจีนอีกด้วย
ลักษณะโดยรอบวัด
วัดม้าขาวนี้มีการบูรณะผ่านกันมาอย่างต่อเนื่องทำให้ภายในวัดมีรูปแบบวัดที่ ต่างออกไปตามยุคสมัย ในปัจจุบันมีอาคารศาลาต่างๆ เพื่อประดิษฐานพระพุทธรูปฝ่ายมหายานมากมาย สร้างสมัยแตกต่างกัน ตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่น ราชวงศ์หยวน มีห้องโถงต่างๆ เช่น ห้องเทพเจ้าแห่งสวรรค์ ห้องประดิษฐานพระพุทธเจ้าผู้ยิ่งใหญ่ ห้องพระไวโรจนะ ห้องแนะทางสวรรค์ ในแต่ละห้องมีพระพุทธรูปและพระโพธิสัตว์เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะพระโพธิสัตว์ทั้งห้าพระองค์ มีหอพระไตรปิฎก ภายนอกวัดมีพระเจดีย์อิฐ เรียกว่า จวิ๋นหยุน เป็นพระเจดีย์ที่เก่าแก่ที่สุดในจีน ยังมีศิลาจารึกตั้งแต่สมัยราชวงศ์ถัง รวมแล้วกว่า 40 หลัก ด้านหน้าวัดทั้งสองข้าง มีรูปม้าแกะสลัก 2 ตัวขนาดเท่าตัวจริง แกะสลักจากหินทรายสมัยราชวงศ์ซ่ง วัดม้าขาวยังคงเป็นสถานอันศักดิ์สิทธิ์ ที่พุทธศาสนิกชนประเทศต่าง ๆ จำนวนมากไปนมัสการ