หมากรุกจีน

หมากรุกจีน

แนะนำพื้นฐานการเล่นหมากรุกจีน และอุปกรณ์

ตารางกระดาน : กระดานหมากรุกจีน 9×10 จุด
การวางหมาก : วางบนจุดเส้นตัด

 

 

เขตกระดาน :
สีน้ำเงิน – แม่น้ำคั่นระหว่าง 2 กองทัพ ถ้าจุก(เบี้ย) เดินข้ามไปจะเพิ่มความสามารถเดินด้านข้างได้ เฉียไม่สามารถข้ามแม่น้ำได้
สีแดง – เขตราชวัง ตี่ และสือเดินได้เฉพาะในกรอบนี้เท่านั้น

 

 

ตำแหน่งเริ่มต้น
แถวที่อยู่ทางผู้เล่นแต่ละฝ่ายจะเรียงจากขวาไปซ้าย คือ
กือ(เรือ), เบ๊(ม้า), เฉีย(ช้าง), สือ(องครักษ์), ตี่(ขุน), สือ, เฉีย, เบ๊, กือ
และข้ามเว้นไว้หนึ่งแถวปล่อยว่างไว้ ไปวางเผ่า(ปืนใหญ่) 2 ตัว ที่แถวสาม ส่วนแถวที่สี่วางจุก(เบี้ย) 5 ตัว

 

 

 

 

 

 

 

 

ตี่(ขุน) : ประมุข และหัวใจแห่งกองทัพ

การเดิน – เดินตรง 4 ทิศ (จุดสีน้ำเงินในรูป) เฉพาะในเขตกรอบสีเหลือง (เขตราชวัง)
กลยุทธ – ระยะเปิดเกม และระยะกลางเกม แทบจะไม่ต้องใช้ตี่ นอกจากจะคอยหลบหลีก หรือวางในตำแหน่งที่ปลอดภัย ในระยะปิดเกมอาจใช้วางกลยุทธได้เหมือนเรือ เพราะมีกฎอยู่ว่า ห้ามตี่ประจันหน้ากันโดยไม่มีอะไรคั่นกลาง

 

 

 

สือ(องครักษ์) : องครักษ์ซ้ายขวา ปกป้องตี่ คุ้มครองราชวัง

การเดิน – เฉียงทั้ง 4 ทิศ (จุดสีน้ำเงินในรูป) เฉพาะในเขตกรอบสีเหลือง
กลยุทธ – คอยป้องกันตี่ เนื่องจากไม่สามารถเดินออกนอกกรอบวัง จึงไม่มีบทบาทในการบุก จะเป็นบทบาทในการตั้งรับแทบทั้งสิ้น

เฉีย(ช้าง) : ทัพช้างก้าวไกล ใช้ปกป้อง และคุ้มกันกำลังพล เป็นทัพหลัง

การเดิน – ทิศทแยงมุมทั้ง 4 ทิศ โดยกระโดดข้าม 1 จุด (ไปที่จุดสีชมพูในรูป) เดินข้ามฝั่งแม่น้ำไม่ได้

กลยุทธ – เดินก้าวย่างได้ในระยะไกล เหมาะกับงานเร่งด่วน เนื่องจากข้ามฝั่งไม่ได้ จึงเน้นการตั้งรับเป็นหลัก แต่ก็สามารถใช้จู่โจมข้าศึกที่ก้าวข้ามแม่น้ำมาได้ แต่เฉียมีจุดอ่อนประการหนึ่งที่อาจถูกขัดขา
การขัดขาเฉีย – จากรูป เส้นทางเดินสีเหลือง ถ้ามีหมากของฝ่ายใดก็ตามวางที่จุดสีเหลือง จะเกิดการขัดขา คือเฉียไม่สามารถเดินข้ามไปตามปกติได้ ที่จุดสีขาวดังรูปล่าง ทำนองเดียวกันในเส้นทางสีอื่น เมื่อวางตัวหมากขวางกลางเส้นทางที่จุดสีเดียวกับเส้นทางใด ก็จะไม่สามารถเดินเส้นทางนั้นได้

เบ๊(ม้า) : ทัพม้า รวดเร็วและพลิกแพลงพิศดาร

การเดิน – แทยงไขว้คล้ายหมากรุกไทย 8 ทิศรอบตัว

กลยุทธ – เป็นหนึ่งในสามทัพหน้า ประกอบด้วย กือ, เบ๊, เผ่า เป็นกำลังหลักสำคัญในการก่อกวน และโจมตีหลายทาง การตั้งรับก็ทำได้โดยฉับไว แต่อาจถูกขัดขาได้เช่นเดียวกับเฉีย
การขัดขาม้า – จากรูป เส้นทางแต่ละสี เมื่อมีหมากฝ่ายใดมาวางขวางที่จุดสีเดียวกัน ก็จะไม่สามารถเดินเส้นทางสีนั้นได้ ตัวอย่างในรูปล่าง มีจุกแดงมาวางที่จุดเหลือง ทำให้เส้นทางสีเหลืองทั้งสองเส้นไม่สามารถเดินได้ เบ๊ตัวนี้จึงเดินไปที่จุดขาวทั้งสองไม่ได้

กือ(เรือ) : ทัพเรือ จู่โจมระยะไกล

การเดิน – ตาตรงรอบตัวทั้ง 4 ทิศในระยะยาวจนสุดกระดาน หรือจนกว่าจะมีตัวยืนขวาง โดยจะวางลงที่ตาไหนของจุดสีน้ำเงินก็ได้ครับ ไม่จำเป็นต้องเดินจนสุด
กลยุทธ – ดูจากตาเดินก็คงจะรู้ว่า นี่แหละขุนพลอันดับหนึ่ง เป็นอาวุธวิถีไกล มีประโยชน์สูงสุด เมื่อกระดานเปิดโล่ง โดยเฉพาะในระยะปิดเกม ในระหว่างที่ยังไม่มีช่องทาง ก็ใช้เป็นทัพหนุน คอยผูกฝ่ายเดียวกัน และคอยกดดันฝ่ายตรงข้ามครับ

เผ่า(ปืนใหญ่) : ทัพปืนใหญ่ ยิงไกลแต่ต้องมีหมากคั่นให้กระโดดจู่โจม

การเดิน – ตาตรงรอบตัวทั้ง 4 ทิศในระยะยาวจนสุดกระดาน หรือจนกว่าจะมีตัวยืนขวาง โดยจะวางลงที่ตาไหนของจุดสีน้ำเงินก็ได้ ไม่จำเป็นต้องเดินจนสุด แต่การกินต้องมีตัวหมากคั่นให้กระโดดข้าม

กลยุทธ – ความเร็วในการบุกตะลุยทัดเทียมกับกือ แต่ถ้าจะจู่โจมต้องอาศัยการวางแผนร่วมกับหมากตัวอื่น เพื่อเป็นตัวคั่น หรือถอนการคั่น ใช้ได้กับทั้งศึกรุก และศึกรับ คุณค่าทัดเทียมกับเบ๊ หรือสูงกว่าเล็กน้อย
การกิน – ดังรูปข้างล่าง เผ่าดำทางขวาจะกินกือแดงด้านซ้ายได้ ต้องมีตัวหมากมาคั่น ในที่นี้ใช้เบ๊คั่น เผ่าก็จะสามารถกระโดดไปกินกือได้ครับ

จุก(เบี้ย) : พลราบ บุกแล้วไม่มีถอย

การเดิน – เดินตรงกินตรง ไม่เหมือนหมากรุกชาติอื่นที่เดินตรงกินเฉียง ถอยหลังไม่ได้ เมื่อข้ามฝั่งสามารถเดินด้านข้างได้
กลยุทธ – เป็นกองหน้ากล้าตายกรุยทางให้แม่ทัพ และคอยผูกไม่ให้กินเปล่า เนื่องจากถอยหลังไม่ได้ ดังนั้นการเดินแต่ละก้าวจึงต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ โดยเฉพาะเมื่อข้ามฝั่งแม่น้ำไปแล้วครับ
การเลื่อนยศ – เมื่อเดินข้ามฝั่งแม่น้ำไปได้ จุกก็สามารถเดินด้านข้างได้ดังรูปล่าง แต่ยังคงถอยหลังไม่ได้เช่นเดิม