โตเกี๋ยม เป็นชาวเมืองตันหยัง มณฑลเจียงซู มีชื่อรองว่า โกวงจู่ รูปร่างสง่างาม ขยันหมั่นเพียรในการศึกษาและการงาน มีความสามารถในการปราบปราม มีความชอบในการปราบคณะโจรโพกผ้าเหลือง จึงได้เป็นผู้ครองแคว้นชีจิ๋ว
ภายหลังเกิดผิดใจกับโจโฉ เพราะเตียวคี นายทหารในบังคับบัญชาซึ่งไปส่งโจโก๋ บิดาโจโฉฆ่าโจโก๋เสีย ชิงเอาทรัพย์แล้วหนีไป โจโฉสำคัญว่า โตเกี๋ยมเป็นผู้ให้ท้าย จึงยกทัพมารบโตเกี๋ยมสู้ไม่ได้
จึงติดต่อขอความช่วยเหลือจากเล่าปี่ ซึ่งขณะนั้นเป็นเจ้าเมืองเพงงวนก๋วน เล่าปี่ยกทัพมาช่วยทันท่วงที โตเกี๋ยมเห็นความสามารถ จึงยกแคว้นชีจิ๋วให้เล่าปี่ปกครอง ต่อไป ทีแรกเล่าปี่ไม่รับ ภายหลังโตเกี๋ยมเจ็บหนัก เล่าปี่จึงรับ ถึงแก่กรรมเมืออายุ 63 ปี